Dic 04

Ari, shinapash: “Mikuna illak irkilla wawakuna ashtawan mirashka (…) kimsamantaka shuk wawami irkilla kan”, nirka Montúfar

César Montufar, alianza Concertaciónpa ecuadorpa pushak tukunkapak munak kan. Paymi  El Comercio tapuykutichipimi  nirka “ Mikuna illak irkilla wawakunaka ashtawanmi mirashka, Ecuadorpi chay llaki mana shina katinachu,  kimsamantaka shuk wawami shina kan, mushuk wiñay wawakunapa hunu runakupa llaki churashpa”. Shinami kan, kay watakunapika mikuna illak irki wawakuna mirashka. Shinapash, 2 wata urayman wawakunami kan, kimsamanta shuk wawa shina llakipi kan. Chaymanta, César Montufar nishkaka mana shinapacha kanchu.

Encuesta Nacional de Salud y Nutrición (Ensanut) 2018 del Instituto Ecuatoriano de Estadística y Censos (INEC)   mikuna illak irki wawakunaka ishkay wata uraymanka 24,8% yupaymanta 27,2% yupayman yallirka ( kimsa wawakunamanta shuk wawa shina kan) 2014, 2018 watakunapi shina kashka. 2,4% ashtawan mirashka, shinapash INEC kamaywasika mana yapa mirashka shina rikunchu.

Llaktakunapika 29,4% yupaymanta 30,5% yallirka chay watakunapillatak. Shinallatak, kitikunapika 22,3% yupaymanta 25,% yupayman yallirka.

5 watamanta urayman wawakunaka, tukuy mamallaktapi mikuna illak wawakuna 0.9 yupay urayman rirka 2014, 2018 watakunapi. 23,9% yupaymanta 23% yupaykaman ( chuskumanta shuk wawa), chay tapuy taripaypillatak. INEC kamaywasipaka chay yupayka mana yapa kanchu nin estadisticakunapi rikushpaka.

Llaktakunapika, urayman rirka 31,9%yupaymanta 28,7% yupaykaman, chay watapillatak, 3,2% urayman rirka. Kitikunapika 19,7% yupaymanta 20,1% yupayman rirka, mirarka.

INEC mikuna illak irki wawakunaka shuk llaki kan nin“mana alli mikukpi, mutsushka mikunata mana charikpi” imashinatak nin Organización Mundial de la salud. Chay kamaywasika kimsa yuyaykunata kun: chay wiñaypa tsalalla kakpi, chay watapak mana wiñakukpi, shinallatak chay watapak mana tsalalla kakpi.

Ecuador Verifica, Montufar, pushak tukunkapak munakta tapunkapak maskarkami,  maykan mikuna illak wawakunamanta rimakukta yachankapak, shinapash mana kutichirkachu kay willay llukchinkakaman.